تحلیل لثه‌ها یکی از مشکلات شایع در حوزه سلامت دهان و لثه است که می‌تواند به عارضه‌های جدی و ناراحتی‌های زیادی برای فرد منجر شود. تحلیل لثه‌ها به معنای کشیده شدن و کم‌تر شدن پوسته لثه از سطح دندان است که می‌تواند منجر به آسیب و از دست رفتن بافت‌های محافظ لثه و در نهایت دندان شود. این مشکل می‌تواند نه تنها به ظاهر زیبایی دهان آسیب برساند، بلکه می‌تواند باعث حساسیت دندان، خراشیدگی سطح دندان‌ها و به طور کلی مشکلات در سلامت دهانی فرد شود. در این مقاله، به بررسی علل و عواملی که موجب تحلیل لثه می شوند، می پردازیم.
علل تحلیل لثه ها
علل تحلیل لثه‌ها ممکن است به دلایل مختلفی برگردد. در زیر برخی از اصلی‌ترین علل تحلیل لثه‌ها را ذکر می‌کنم:
بیماری‌های لثه
بیماری‌های لثه مانند التهاب لثه (جیوب لثه)، جرم لثه و پریودنتیت (بیماری بافت‌های حاشیه دندان) می‌توانند منجر به تحلیل لثه‌ها شوند. این بیماری‌ها معمولاً به علت تجمع پلاک و ترسیب کربوهیدرات‌ها بر روی دندان‌ها و پایه دندان رخ می‌دهند و باعث آسیب به بافت‌های لثه و کاهش پرچم لثه می‌شوند.
استفاده نادرست از مسواک
استفاده نادرست و فشار زیاد در هنگام مسواک‌زدن می‌تواند بافت‌های لثه را آسیب برساند و منجر به تحلیل آنها شود. برخی افراد ممکن است به طور ناخواسته با قوی‌ترین نوک مسواک خود روی لثه فشار بیش از حدی اعمال کنند که می‌تواند بافت‌های لثه را کشیده و کاهش دهد.
تراکم قوس‌های دندانی
در برخی افراد، تراکم قوس‌های دندانی نامناسب می‌تواند باعث فشار غیرقابل تحمل بر روی لثه شود و منجر به تحلیل آن شود. این مسئله معمولاً در صورت عدم تناسب مناسب بین اندازه دندان‌ها و فضای موجود در دهان رخ می‌دهد.
عوامل بهره‌برداری کننده: استفاده از سیگار، تغذیه ناسالم، استرس، عدم بهداشت دهان و دندان، بارداری و تغییرات هورمونی، سیستم ایمنی ضعیف و بیماری‌های مزمن می‌توانند نقشی در تحلیل لثه‌ها ایفا کنند
علائم تحلیل لثه
علائم تحلیل لثه‌ها ممکن است بین افراد متفاوت باشد و بسته به شدت و علت مشکل ممکن است متغیر باشد. اما در زیر برخی از علائم رایج تحلیل لثه‌ها را ذکر می‌کنم:
کاهش پرچم لثه ها
کاهش پرچم لثه یا Receding gums به وضعیتی اطلاق می‌شود که پوسته لثه‌ها از سطح دندان‌ها کشیده شده و قسمتی از ریشه دندان که قبلاً تحت پوسته لثه بوده است، آشکار می‌شود. این مشکل معمولاً نتیجه‌ای از التهاب لثه و بیماری‌های لثه است که منجر به تخریب و آسیب به بافت‌های لثه می‌شود.
کاهش پرچم لثه می‌تواند به صورت تدریجی و آهسته یا به صورت سریع و ناگهانی رخ دهد. در هر دو حالت، ممکن است علائمی مانند حساسیت دندان، خونریزی لثه، قرمزی و التهاب لثه، احساس فضای بین دندان‌ها و تغییر در ظاهر دهان را تجربه کنید.
علت اصلی کاهش پرچم لثه بیماری‌های لثه است. بیماری‌های لثه معمولاً ناشی از تجمع پلاک و ترسیب کربوهیدرات‌ها بر روی دندان‌ها و پایه دندان (سنگ لثه) هستند. این تجمعات باعث تحریک و التهاب لثه می‌شوند و در نتیجه بافت‌های لثه تخریب و کاهش می‌یابند. همچنین، عوامل دیگری مانند استفاده نادرست از مسواک، تراکم قوس‌های دندانی نامناسب، عوامل بهره‌برداری کننده مانند سیگار، تغذیه ناسالم و استرس نیز می‌توانند به کاهش پرچم لثه منجر شوند.
حساسیت دندان ها
حساسیت دندان در تحلیل لثه‌ها ممکن است ناشی از کاهش پرچم لثه و آشکار شدن قسمتی از ریشه دندان باشد. وقتی پوسته لثه کشیده شده و بافت‌های لثه کاهش می‌یابند، قسمت‌های حساس ریشه دندان که قبلاً تحت پوسته لثه قرار داشته، آشکار می‌شوند. این قسمت‌ها حاوی کانال‌های حساسیتی مانند کانال‌های دندانی و عصب‌ها هستند که به عوامل خارجی حساسیت نشان می‌دهند.
عوامل مختلفی مانند تماس با مواد شیرین، استفاده نامناسب از نخ دندان، استفاده نادرست از مسواک و بیماری های لثه می‌توانند به حساسیت دندان در تحلیل لثه‌ها منجر شوند.
التهاب و قرمزی لثه
قرمزی و التهاب لثه در تحلیل لثه ممکن است نشانه‌های بیماری‌های لثه باشند. وقتی بافت‌های لثه التهاب می‌کنند، رنگ آنها به صورت قرمز و آبی می‌شود و ممکن است همراه با علائم دیگری مانند خونریزی، تورم، حساسیت و درد باشد. این علائم ممکن است نشانگر وجود التهاب و عفونت در لثه باشند.
بیماری‌های لثه از جمله التهاب لثه (جنتیویت) و پریودنتیت (بیماری لثه و بافت‌های پایه دندان) می‌توانند منجر به قرمزی و التهاب لثه در تحلیل لثه شوند. عواملی مانند تجمع پلاکت بر روی دندان‌ها، عوامل بهره‌برداری کننده مانند سیگار، فشار مکانیکی نامناسب در هنگام مسواک زدن، بیماری‌های مزمن مانند دیابت و سیستمیک، استفاده از داروهای خاص و تغذیه نامناسب می‌توانند عواملی باشند که التهاب لثه را تشدید می‌کنند.
فضای بین دندان ها
فضای بین دندان در تحلیل لثه به عنوان فاصله‌ای است که بین دندان و پوسته لثه در ناحیه پسی دندان وجود دارد. این فضا به عنوان فضای حاشیه لثه نیز شناخته می‌شود. فضای بین دندان و پوسته لثه معمولاً پرچم لثه نامیده می‌شود.
فضای بین دندان و پرچم لثه مهم است زیرا نقش مهمی در حفظ سلامت لثه و بافت‌های پایه دندان دارد. وجود فضای مناسب و سالم بین دندان و لثه اهمیت زیادی در جلوگیری از نفوذ باکتری‌ها و تشکیل پلاک دارد. همچنین، فضای صحیح بین دندان و لثه نقش مهمی در پایداری دندان‌ها و جلوگیری از لغزش و تحریک دندان‌ها دارد.
در صورتی که فضای بین دندان و پرچم لثه غیرطبیعی یا نامناسب باشد، ممکن است به مشکلاتی مانند فاصله بین دندان‌ها (جیب لثه)، التهاب لثه، تجمع پلاک و سنگ لثه، تغییرات در استحکام دندان‌ها و بافت‌های پایه دندان، و در نهایت از دست دادن دندان‌ها منجر شود. برای حفظ فضای سالم بین دندان و لثه، بهتر است روش‌های بهداشت دهان و دندان منظم و صحیح را رعایت کنید.
تغییر در ظاهر دهان
اگر ترمیم‌های دندانی مانند روکش‌های پرسلنی یا پلهای دندانی در تحلیل لثه قرار داشته باشند، تغییرات در ظاهر دهان می‌توانند نشان دهنده مشکلاتی مانند ناسازگاری با بافت‌های لثه، التهاب یا عفونت باشند. این تغییرات ممکن است نیازمند تعویض یا رسیدگی ترمیم‌های دندانی باشند.
تغییر در موقعیت دندان‌ها
تغییرات در ظاهر دهان می‌توانند تغییرات در موقعیت دندان‌ها نیز در تحلیل لثه مشاهده شود. به عنوان مثال، اگر دندانی به طور نامناسب در موقعیت خود قرار بگیرد یا به لثه فشار وارد کند، ممکن است لثه در آن منطقه قرمز و تورم داشته باشد. این تغییرات می‌توانند به نشانه‌های نیاز به اصلاح موقعیت دندانی با استفاده از ارتودنسی یا روش‌های دیگر اشاره کنند.
کلام آخر
تشخیص دقیق علت تحلیل لثه‌ها معمولاً نیاز به ارزیابی توسط یک دندانپزشک خوب در غرب تهران دارد. این ارزیابی شامل بررسی عمق پاکت لثه، وضعیت بافت‌های لثه، جرم لثه و سایر علائم مربوطه است. با تشخیص صحیح علت، می توان مناسب ترین روش درمان تحلیل لثه را انتخاب کرد و در حفظ سلامت دهان و لثه و جلوگیری از تشدید این مشکل کمک کرد.
